1. Luật Đất đai năm 2024;
2. Nghị định 102/2024/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai.
Việc giao đất, cho thuê đất được định nghĩa như sau:
- Nhà nước cho thuê đất là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành quyết định cho thuê đất cho đối tượng có nhu cầu sử dụng đất (Khoản 32 Điều 3 Luật Đất đai 2024).
- Nhà nước giao đất là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành quyết định giao đất cho đối tượng có nhu cầu sử dụng đất (Khoản 34 Điều 3 Luật Đất đai 2024).
Thủ tục giao đất, cho thuê đất là thủ tục hành chính về đất đai theo điểm a khoản 1 Điều 223 Luật Đất đai năm 2024 bao gồm: (i) Giao đất, cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất và trường hợp giao đất, cho thuê đất thông qua đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất; và (ii) giao đất, cho thuê đất thông qua đấu giá quyền sử dụng đất.
Nguyên tắc thực hiện thủ tục hành chính về đất đai được quy định tại Điều 224 Luật Đất đai năm 2024 như sau:
- Bảo đảm sự bình đẳng, khách quan, công khai, minh bạch và có sự phối hợp chặt chẽ, kịp thời, chính xác giữa các cơ quan có thẩm quyền trong quá trình giải quyết thủ tục hành chính.
- Bảo đảm phương thức thực hiện đơn giản, dễ hiểu, dễ thực hiện, lồng ghép trong việc giải quyết thủ tục hành chính về đất đai, tiết kiệm thời gian, chi phí, công sức của tổ chức, cá nhân và cơ quan có thẩm quyền góp phần cải cách thủ tục hành chính.
- Tổ chức, cá nhân yêu cầu thực hiện thủ tục hành chính về đất đai chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực của nội dung kê khai và các giấy tờ trong hồ sơ đã nộp.
- Các thủ tục hành chính về đất đai được thực hiện bằng hình thức trực tiếp, qua hệ thống bưu chính hoặc trên môi trường điện tử và có giá trị pháp lý như nhau.
- Cơ quan giải quyết thủ tục hành chính về đất đai chịu trách nhiệm thực hiện đúng thẩm quyền và thời gian theo quy định của pháp luật, không chịu trách nhiệm về những nội dung trong các văn bản, giấy tờ có trong hồ sơ đã được cơ quan, người có thẩm quyền khác chấp thuận, thẩm định, phê duyệt hoặc giải quyết trước đó.
Các trường hợp giao đất, cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất được quy định và trường hợp giao đất, cho thuê đất thông qua đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất tại Điều 124, Điều 126 Luật Đất đai năm 2024.
Trình tự thủ tục giao đất, cho thuê đất trong những trường hợp này được quy định tại Điều 228 Luật Đất đai 2024 và được hướng dẫn bởi Điều 49 Nghị định 102/2024/NĐ-CP, cụ thể như sau:
* Trình tự, thủ tục:
Bước 1: Nộp hồ sơ đề nghị giao đất, cho thuê đất
- Cơ quan thực hiện thủ tục hành chính: Bộ phận Một cửa theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh về thực hiện việc tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã.
- Số lượng: 1 bộ.
- Thành phần hồ sơ:
+ Đơn xin giao đất theo Mẫu số 02a/ Đơn xin thuê đất theo Mẫu số 02b Nghị định 102/2024/NĐ-CP.
+ Một trong các loại giấy tờ sau:
++ Bản sao văn bản phê duyệt kết quả lựa chọn nhà đầu tư của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 116 Luật Đất đai;
++ Bản sao văn bản phê duyệt dự án đầu tư, quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư, quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời chấp thuận nhà đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư công, pháp luật về đầu tư; văn bản phê duyệt kết quả lựa chọn nhà đầu tư đối với dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư (nếu có);
++ Bản sao văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận nhà đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư đối với trường hợp quy định tại khoản 5 Điều 124 Luật Đất đai;
++ Bản sao văn bản của đơn vị được giao tổ chức thực hiện việc đấu giá quyền sử dụng đất về kết quả đấu giá quyền sử dụng đất không thành quy định tại điểm b khoản 6 Điều 125 Luật Đất đai;
++ Bản sao văn bản về kết quả thực hiện việc nhận chuyển nhượng dự án bất động sản theo quy định của pháp luật về kinh doanh bất động sản đối với trường hợp quy định tại khoản 7 Điều 124 Luật Đất đai;
++ Bản sao các văn bản theo quy định của pháp luật đối với trường hợp quy định tại điểm i khoản 1 Điều 133 Luật Đất đai mà phải thu hồi đất.
Bước 2: Cơ quan quản lý đất đai xử lý hồ sơ.
Bước 3: Nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.
Người sử dụng đất thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định. Nếu thuộc diện được giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, cơ quan thu tiền sẽ thực hiện giảm theo quy định.
Bước 4: Hoàn tất thủ tục và bàn giao đất.
- Cơ quan quản lý đất đai chuyển hồ sơ đến tổ chức đăng ký đất đai để cập nhật, chỉnh lý dữ liệu đất đai, hồ sơ địa chính.
- Ký hợp đồng thuê đất (nếu là trường hợp Nhà nước cho thuê đất).
- Tổ chức bàn giao đất trên thực địa và trao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho người sử dụng đất.
Như vậy, giao đất, cho thuê đất là một trong những công cụ quan trọng giúp Nhà nước quản lý và phân bổ quỹ đất một cách hiệu quả, đáp ứng nhu cầu sử dụng đất của tổ chức, cá nhân. Việc thực hiện đúng trình tự, thủ tục theo quy định của Luật Đất đai 2024 không chỉ đảm bảo tính minh bạch, công bằng mà còn góp phần nâng cao hiệu quả quản lý đất đai, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
